Veel wind of geen wind

 Terwijl ik redelijk hard aan mijn boek werk ( boel werk zo’n boek) kan ik ook wel eens weer een blog plaatsen dacht ik zo. 

Veel wind of geen wind, dat was een gezegde van Piet Snoep, molenaar in ‘-Gravenpolder. Hij zei dat over september, toen ik in 1989 klaagde over gebrek aan wind. Dat klopte in dit geval, de hele maand zowat geen wind. Piet zei hetzelfde trouwens over december. Of het waaide de hele maand hard, of je had van dat trieste stille donkere weer - zoals afgelopen december. Je moet dan toch wel een optimistische aard hebben om een hele maand geen zon te zien en toch zin te hebben in het leven. Vandaag, 13 januari, kunnen we schade inhalen. Zon genoeg ( en geen wind).

Kooi of geen kooi

Die september 1989 geen wind dus, maar wel veel werk. Ik zat boven de 10 ton volkorenmeel en bloem per week, in m’n uppie - niet helemaal, er waren vrijwilligers op zaterdag. En stagelopers van het AKG. Bijvoorbeeld Arnoud - die werkte de hele week met behoud van uitkering op de molen van Gouda. Daar had de molenaar een afzet van drie ton per week. Het was ongelijk verdeeld in de wereld. 

Tot overmaat van ramp ging het taatslager van de tweede steen ( tevens motorsteen, electrische onderaandrijving) weer kraken en werd warm. Die moest los, meteen van de gelegenheid gebruik gemaakt om een steen wat bij te scherpen terwijl Tonnie Moes onderweg was. 

We haalden het kogellager los en (weer) was de kooi stuk. Gekscherend zei ik tegen Tonnie: “nou dan malen we toch zonder kooi”. Tonnie pakte dat tot mijn verrassing serieus op, immers een fietswielkogellager draait ook zonder kooi. Volgens Tonnie had zo’n kooi alleen nut bij hoge snelheden. Aldus uitgevoerd en we zetten er meteen een paar extra kogels onder. Daarna was het kraken en het altijd warm lopen over.

Lood en dood

Ik leverde griezen en andere afvallen eerst aan Wassens mengvoeders (“wij weten wat wij eten”) in Zuidwolde, maar de laatste tijd ook aan Slump veevoeders in Stroobos. Dat was veel dichterbij. Aardige lui, ik reed zo de fabriek in, stapelde wat zakgoed in een hoek en zei tegen Slump hoeveel kg het was. Ik gaf de rekening en hij betaalde meteen, meestal kreeg ik ook koffie op kantoor. Beetje praten over vroeger enzo. 

Maar op een gegeven moment kwamen er berichten over koeien die doodgingen en risico’s voor de volksgezondheid- er werd een link gelegd naar de aanwezigheid van lood in het voer dat Slump had geleverd. De omzet kelderde , Slump zat zwaar door grote investeringen in de nieuwe mengvoederfabriek die er stond. Slump sliep niet meer en het bedrijf dat zijn vader had opgebouwd ging failliet. 

Siksma Veevoeders uit Giekerk kwam goedkoop aan een hypermoderne fabriek. Of Slump iets heeft geweten? Ik denk het niet. Het zat in een goedkope  partij ergens uit Duitsland. Het kan verkeren zei Bredero al. 

EU-regels

Vanwege EU regels werd het leveren van griezen en tarweafvallen toch al lastig. Bij Siksma deden ze moeilijk. Ik ben nog wel eens naar een klein veevoederbedrijf in Baflo geweest, maar uiteindelijk moest ik een vergunning hebben. Dus nog meer administratie en het kostte geld. Je kon het haast net zo goed naar de stort brengen. Het eind van het liedje was dat ik alles kon brengen naar een bedrijf in Spetzerfehn. Ik had geen vergunning nodig, de douane deed ook niet moeilijk. Na drie keer aangeven kon ik het vervolg ‘einfach weiter fahren, wir kennen dich’. Is Duitsland dan geen EU-land? Wij zijn te braaf hier.