Posts

Veel wind of geen wind

 Terwijl ik redelijk hard aan mijn boek werk ( boel werk zo’n boek) kan ik ook wel eens weer een blog plaatsen dacht ik zo.  Veel wind of geen wind, dat was een gezegde van Piet Snoep, molenaar in ‘-Gravenpolder. Hij zei dat over september, toen ik in 1989 klaagde over gebrek aan wind. Dat klopte in dit geval, de hele maand zowat geen wind. Piet zei hetzelfde trouwens over december. Of het waaide de hele maand hard, of je had van dat trieste stille donkere weer - zoals afgelopen december. Je moet dan toch wel een optimistische aard hebben om een hele maand geen zon te zien en toch zin te hebben in het leven. Vandaag, 13 januari, kunnen we schade inhalen. Zon genoeg ( en geen wind). Kooi of geen kooi Die september 1989 geen wind dus, maar wel veel werk. Ik zat boven de 10 ton volkorenmeel en bloem per week, in m’n uppie - niet helemaal, er waren vrijwilligers op zaterdag. En stagelopers van het AKG. Bijvoorbeeld Arnoud - die werkte de hele week met behoud van uitkering op de mo...
Een reactie posten
Meer lezen

Blog 43 De laatste....

Afbeelding
  Blog 43 is het laatste verhaal in mijn eerste journaal. Ik heb er zeven liggen, plus nog wat losse aantekenings, dus ik zal wat meer gas moeten geven. Het is de laatste blog in deze vorm, omdat ik op veler verzoek een boek ga schrijven - dan heb ik nog iets te doen. Hierbij nog een foto (helaas van slechte kwaliteit) van verkerven bij Frans Gunnewick. Je ziet het uitzetten van het scherpsel met behulp van een mal en een steekpasser. Beetje rekenwerk met π. Voor het slaan van de lijnen gebruik ik de hamer van mijn overgrootvader, met losse bekken. Die slaat wat fijnere strepen. Voor het uithalen een widia hamer van Reijer Rutgers, eentje van Frans maar ik heb net zo een. We zijn daar samen aan het werk, ondertussen veel sterke verhalen.  Van Mina moesten we melk drinken tegen het steenstof. Frans hield het meer op een aantal borrels ‘s avonds, dat was altijd heel gezellig daar. Het kwam wel vaker voor dat er jonge molenaars in de leer waren en bleven overnachten, dochter ...
Een reactie posten
Meer lezen

Blog 42 Malen, Maasland, Marle

Afbeelding
  Marle, 1973 Breeksteen Maart 1978 - De sjablonen van kameraad Verbeek op de stortzolder gepunaist, maar in plaats van werken aan de steen werden het lange gesprekken met Hans die molenaar wilde worden, en Nijhof die zijn werk zat was en liever molenaar zou zijn. Uitgebreid over voors en tegens gehad. Er zijn veel voors, maar je moet het wel echt willen. De steen die ik onderhanden had, was origineel een voersteen geweest met ongelooflijk veel kerven (260). In ‘De Molenaar’   las ik een artikel waarin een breeksteen werd genoemd met 200 kerven, ook aardig wat. De maalbalken ‘de dikte van een mesrug’ , de maalbalken gekneusd. Dat laatste leek Frans Gunnewick niet gunstig, omdat daardoor de steen meer maalt. Een zwaai van 100 cm uit het hart, dus geen voorbijligging. Dat vonden wij een raar verhaal voor een breeksteen. Elke steen moet voorbijligging hebben. Toen ik het er met Luitje Noordhof over had - er werd best wel veel gepraat op (aan) De Vrijheid - vertelde Luitje ove...
Een reactie posten
Meer lezen

Blog 41 Vrijwilligerswerk

Afbeelding
    Passiebloem Zwolle Roddel en andere verhalen . Vóór mijn Schiedamse tijd was   ik, vanuit Norg,   korte tijd vrijwilliger op De Passiebloem in Zwolle, en daarna een langere tijd in Balkbrug. Ondertussen hielp ik Jan Pol met de eerste Drentse opleiding in Dalen. In Norg woonde rustend molenaar Bertus Ties. Hij kwam uit de omgeving van Elp, hij was knecht geweest op de grondzeiler ‘Eendracht maakt macht’. Die waarheid verkondigde hij vrij regelmatig. Daarna (daarvoor?)   werd hij knecht op de molen van Noordsleen. Een van de mooiste molens van Drenthe, sterk en goed beklant in die tijd. Eenmaal draaiden ze uit het noordoosten, met strenge vorst, de wind zette goed door. Iets teveel, want het ging te hard. Wat nu? Bertus bedacht zich niet en koppelde het tweede paar stenen draaiend in het werk. Dat ging goed, beste kammen zeg maar. Met dat tweede koppel erbij lieptie niet veel langzamer. Bertus ging na een tijdje werken bij de Coöp Landbouwbank in Hooge...
Een reactie posten
Meer lezen

Blog 40 Stroomopwekking

Afbeelding
    Askov, Denemarken Nog net voor onze vakantie nog even een stukje afwerken dat al ongeveer klaarlag. Na de vakantie weer met Schiedam verder!   De nieuwste uitvindingen Naast Bilau waren er nog wel meer uitvinders. Je had de interessante Odeh-wiek van molenmaker Op den Hipt. Chr.Bremer had een effectieve stroomlijn geplaatst op De Jonge Hendrik in Den Andel. Die had wel wat weg van de Havinga-wiek van de Prinsenmolen. Beiden werkten wel, maar ze waren niet goed te beheersen, vooral die van Den Andel. ‘Elk voordeel hep z’n nadeel’ zeiden ze in iets andere bewoordingen bij de Prinsenmolen. De bekende stroomlijnen van Dekker en Van Bussel en de fok van   Fauël leverden wel meer rendement, maar de molen werd er ook onrustiger door. Een fok met regelborden werkt ook alleen maar mooi totdat je die stil moet zetten. Toch hebben ze wel geholpen om de molens langer in bedrijf te houden omdat je met minder wind al wat kon doen. En er is vaker te weinig wind dan teve...
Een reactie posten
Meer lezen

Blog 39 - ....en verder

Afbeelding
  Bardowick Zomer 2021 Ten Have e.a. Er waren mensen die de voordelen van Bilau wel zagen, maar het eenvoudiger wilden uitvoeren. Dat zijn types als Van Riet, Ten Have en Beckers. Ten Have is het meest toegepast, vooral in de Achterhoek waar de Ten Have's woonden (Vorden en Aalten), maar ook op ‘Het Roode Hert’  in  Oudorp (bij Alkmaar). Niet helemaal toevallig, omdat Arie Berkhout en Frans Gunnewick heel goede vrienden waren. Jos Kors, die jaren met 'Het Roode Hert' heeft gewerkt, kende de voordelen en kreeg het voor elkaar dat ook zijn huidige molen, ‘De Zandhaes’ inmiddels  - tot grote tevredenheid - door Vaags (Henk Vaags was ook een voormalige werknemer van Ten Have) is voorzien van Ten Have kleppen. In principe werden ze op één roe toegepast. Ten Have vond meer niet nodig, de andere roede werd wel gestroomlijnd maar draaide leeg mee, ook zonder zeil. Jan ten Have, met wie ik een aantal keren over dit soort dingen heb mogen praten, zei het zo: "je doet met die...
Een reactie posten
Meer lezen

Blog 38 - Vallende onderdelen

Afbeelding
  Brumby, re. sinds 1951 als paltrokmolen Licht lopen ? Ristedt had de naam bijzonder licht te lopen met de Bilau’s. Blijkbaar was het toch niet altijd zo, dat Bilau licht aanliep. Bij het bezoek van een belangrijke molenmensen aan de molen van Kevelaer liep de molen niet, wat   aanleiding was voor een boze en teleurgestelde brief aan Bilau.   Heden ten dage blinkt de molen van Norg niet uit door makkelijk aanlopen, en de molen van Sleeswijk ook niet. De tegenwoordige molenaar van Norg, Germ Geersing, zegt het zo: de ene molen loopt van zichzelf gemakkelijker dan de ander. Als je verschil wilt zien moet je eerst op dezelfde molen met een ander wieksysteem hebben gewerkt. Molenaar   Born in Achterberg-Rhenen kon wel vergelijken, want vóór Bilau had hij Dekker. Hij was heel tevreden over het Bilau-systeem ten opzichte van Dekker, maar dat was vanwege de regelmatiger gang door de zelfzwichting (remklep), niet omdat Bilau beter aan zou lopen. In de praktijk zie je be...
Een reactie posten
Meer lezen