Molenaarsbelevenissen

Elevatorriem geknapt...John aan het uiteinde van de riem, terwijl wij de tarwe op de halve elevator lossen. De losschuif van de vrachtwagen moest daarvoor zover dicht, dat de transportband onderin de laadbak  niet gebruikt kon worden en wij de tarwe dus moesten scheppen Vrijwilligers Aan (‘aan de molen’ werd gezegd in Schiedam) De Vrijheid werkte een grote groep vrijwilligers, daardoor werd veel onderhoud verricht. Ook namen we ze wel wat maalwerk over, wat weliswaar een risico op verschillen inhield, maar voor ons makkelijk en soms onmisbaar was. Dit laatste bijvoorbeeld als een van ons tweeën op vakantie ging. Deze vakantie van Rob, hielpen mij vooral Frans Kroon (die later beroepsmolenaar zou worden), Jan Kies (zou een belangrijke positie krijgen in de Schiedamse molenwereld, helaas veel te vroeg overleden) en John van Ham mee. John   zou ook beroepsmolenaar worden. Ook Leen Sprong en Cock den Uijl werden van vrijwilliger, beroepsmolenaar, een ware kraamkamer van molenaars ...

  Op bezoek bij de watermolen in Epen bezoek van Bakker en Nienhuis Een paar keer per jaar - als het vrij reizen was - kregen wij bezoek van Bakker en Nienhuis, gewezen Groninger mulders. Bakker was molenaar geweest in Noordhorn, en Nienhuis op de voormalige molen van Zoutkamp. Ze kenden elkaar al jaren maar ze hadden altijd veel te vertellen, ook tegen elkaar. “Mulders kletselulders” zei Bakker. Daarbij nam Nienhuis Bakker vaak in het ootje, waar deze weliswaar intuinde maar ook goed tegen kon.   Bakker schreef wel in ‘De Molenaar’, ook over zijn tijd in Duitsland, gedwongen arbeid in de oorlog. Bij terugkomst werden ze gelijkgesteld aan NSB-ers, dat heeft Bakker altijd gestoken. In Duitsland werkte hij op een meelfabriek, en daar heeft hij geleerd hoe je heel precies en netjes zakken kunt dichtbinden. Molenaars hadden geen beste naam vroeger, ook in Nederland niet. Dat was vanwege hun vette varkens van andermans meel (in de tijd van scheploon, Bakker legde verband tussen...

  Bakkers We hadden veel werk en de bakkers waren heel tevreden. Maar dat Echte Bakkersgilde waar wij voor draaiden, had een belangrijke rol. Er werd door één of twee bakkers proefgebakken en ze spraken elkaar ook aan om molenmeel af te nemen. Er was in het verleden ook veel gedoe geweest, ging zeker niet zomaar. Het Echte Bakkersgilde nam ook elders in het land ‘molens onder zijn hoede’. Zoals Wageningen, Groesbeek, Vragender, Olst, Epe e.a. Bij een van die molens waren problemen, er werd steeds minder afgenomen en het regende klachten. Ondanks dat de molenaar op aanraden van Frans Gunnewick de stenen beter scherpte en Amerikaanse tarwe toevoegde (meer en beter eiwit), was een grote klant nog steeds zeer negatief. Op een bakkersvergadering was hij zo kritisch dat de voorzitter voor hem ging staan en zei: ‘als jij daar nu nog niet van kunt bakken, dan ben jij    niet waard echte bakker te heten. Eén van de bakkers, bevriend met de klager, heeft hem een tijd geholpen en ...

  Onweer en andere pech 19 april 1978. Fijn gebroken voor een bakkerij. De zeef ging er dan onder, vervolgens valt het in de ketel. Altijd lastig om het constant te houden vond ik. Ik was liever aan het malen. Ondertussen zaten wij ook regelmatig te vergaderen over het AKG, waarvan ik secretaris was. Jos Gunneweg was de grote promotor, we vergaderden meestal bij Gerda Leemburg thuis, zij deed de administratie, erg nauwkeurig persoon. Zo ging menige avond heen. Op 22 april hadden we de Wereldomroep op bezoek, ze zouden een film gaan draaien en bekeken de hele molen van boven tot onder om te bepalen wat ze op de film wilden. Er was maar weinig wind, ZW, de Noord en de Aeolus draaiden ook heel langzaam, later ZO. Terwijl de filmmakers in de kap zaten, klaarde het ineens op in   het Noordwesten   en er kwam een serieus trekje! Terwijl de andere molens al uitgespannen waren, ging ik als de gesmeerde bliksem aan het kruien, Jan Kies kwam intussen ook van De Noord en wij sam...

De Vrijheid, 18 maart 1978 . Motorsteen losgenomen. Veel vochtaanslag - geen stofafzuiging in die tijd en wel veel malen, daarbij veel vochtig weer, dan krijg je dat. Even de kuipdeksels van de 17 der op het noorden gelicht, dat is nog erger. De steen in ‘t gemaal losgenomen, dus niet helemaal leegdraaien maar gewoon stilzetten en niet meer lichten dan nodig is. Dan kun je zien hoe de stenen malen. In dit geval maalt de steen teveel. Opvallend is dat de zemels even voor de buitenkant groter zijn dan aan de buitenkant. Bovendien duurt het te lang voordat de hele korrels gesneden worden. Logisch als je ziet dat er in de krop geen kant meer voorzit. Onder de rij ligt hij wel, maar iets te arm. Remedie: kantje opfrissen en de maalbalken aan de buitenkant opsmallen zodat ze daar iets sneller slijten. Ik had de hamers laten slijpen door Van Hattum aan de overkant. Vroeger dacht ik in mijn onnozelheid dat botte hamers mooier resultaat geven, maar dat is niet zo. Heel iets anders: Zondag dee...